معرفی واحد بهداشت محیط و حرفه ای

1005

 

مهندسی بهداشت محیط

بهداشت محیط در جهت كنترل عواملی از محیط كه بنحوی روی سلامتی جسمی و روحی و اجتماعی انسان تاثیر می گذارد فعالیت می نماید هدف نهایی این واحد تامین ، حفظ و ارتقاء سطح سلامت جامعه از طریق درگیر نمودن آگاهانه و فعالانه مردم در برنامه های بهداشت محیط و جلب همكاری های برون بخشی و درون بخشی و كنترل عوامل محیطی میباشد .

مهندسی بهداشت حرفه ای

بهداشت حرفه ای در جهت شناسائی، اندازه گیری ، ارزیابی ارزشیابی و مقایسه با استاندارد و کنترل عوامل زیان آور محیط کار شامل عوامل شیمیائی، فیزیکی، بیولوژیکی، مکانیکی،ارگونومیکی  و روانی که روی سلامتی کارکنان اثر می گذارد فعالیت می نماید. هدف نهایی این واحد تامین ، حفظ و ارتقاء سطح سلامت جامعه از طریق درگیر نمودن آگاهانه و فعالانه مردم در برنامه های بهداشت حرفه ای  و جلب همكاری های برون بخشی و درون بخشی و كنترل عوامل زیان آور محیط کار میباشد .

 

مقدمه

محيط به مجموعه اي از شرايط خارجي و تاثيرات وارده ناشي از آنها بر زندگي يك موجود زنده اطلاق مي گردد. طبق تعريف ،‌محيط شامل هوا ، آب و خاك و روابط بين آنها و كليه موجودات زنده مي باشد. بر اين اساس هدف «بهداشت محيط» كنترل كليه عواملي است كه بالقوه و بالفعل تاثيرات سوئي بر  بقا و سلامتي انسان اعمال مي كنند. بيماريهاي بسياري با عوامل گوناگون اعم از بيولوژيك و شيميايي از طريق آب ،‌هوا و مواد غذايي بسياري از عوامل محيطي سلامتي انسان را تهديد مي نمايند. راهبرد اساسي بهداشت محيط در مهار اين بيماريها كنترل منبع بيماري ، نحوه سرايت و تامين بهبود شرايطي است كه حساسيت فرد را افزايش دهد . فعاليتهاي بهداشت محيط بسيار گسترده و متنوع بوده و برنامه هاي مختلفي اعم از عمليات مهندسي ،‌فعاليتهاي آموزشي و پژوهشي ، اقدامات اصلاحي ، كارهاي ستادي و مديريتي و غيره را شامل مي گردد.

مهندسي بهداشت محيط در ايران از آغاز تاكنون :

مهندسي بهداشت از سال 1331تا سال 1335 غالباً به صورت تيمي مركب از مهندسين كادر ستادي وزارتخانه درنقاط مختلف كشور فعاليت داشته اند . وظايف آنها علاوه بر تهيه دستورالعمل ها و فرمهايي در زمينه مراكز تهيه و توزيع و فروش مواد غذايي و اماكن عمومي ، مبارزه با حشرات وجوندگان ، دفع فضولات جامد ، بهسازي منابع آب و طراحي نقشه هاي تيپ و اجراي پروژه هاي تامين آب آشاميدني بود . طراحي پروژه هاي آب آشاميدني با همكاري مهندسي مشاور ليچ فيلد صورت مي گرفت. در آذرماه سال 1332 اولين دوره كمك مهندسي ايران با حضور 5 نفر از شهرستان تبريز ،‌5 نفر از شهرستان تهران ،‌5 نفر از شيراز ،‌2 نفر از بابل و 2 نفر از رشت (جمعاً 24) در پاكدشت ورامين (پلدشت سابق) تشكيل گرديد. از سال 1335 مهندسي بهداشت به صورت اداره كل درآمد و در مدت كوتاهي در بسياري از استانهاي كشور ادارات مهندسي بهداشت ايجاد شدند.

در سال 1340 ، به مدت كوتاهي ،‌مهندسي بهداشت با اداره ريشه كني مالاريا ادغام گرديد. ولي بنا به دلايلي ، ادامه فعاليت واحدهاي ادغام يافته ممكن نشده و در نتيجه مجدد اداره كل مهندسي بهداشت به طور مستقل به كار خود ادامه داد. در طي سالهاي 40-1335 به علت بوجود آمدن سازمانها و وزارتخانه هايي مرتبط با آب و برق مساله تامين آب شهري از وظايف بهداري سابق منفك و به عهده وزارت آب و برق كشور گذاشته شد و بر تامين آب آشاميدني و بهسازي محيط روستاها توسط اداره كل مهندسي بهداشت تاكيد شد . در طي سالهاي قبل از 1340 و بعد از آن تعداد زيادي از مهندسين رشته هاي مختلف به ويژه ساختمان و شيمي جهت اخذ تخصص در زمينه بهداشت و مدارك تحصيلي فوق ليسانس ،‌با استفاده از بورسهاي بين المللي به خارج از كشور اعزام شدند . در اين راستا پيرو تشكيل دوره كمك مهندسي بهداشت و دوره كمك بهسازي از آغاز تشكيل اداره مهندسي بهداشت به همت آقاي دكتر فريس در پاكدشت ورامين ،‌اولين دوره بهسازي با پذيرش ليسانسيه هاي علوم (شيمي ،‌فيزيك ،‌زيست شناسي و ...) در دانشكده بهداشت دانشگاه تهران آغاز فعاليت نمود. اين دوره در سال 1345 تبديل به دوره عالي بهسازي گرديد كه مدرك تحصيلي آن فوق ليسانس بود.

تشكيلات اداره كل مهندسي بهداشت در سال 1344 شامل ادارات آب و فاضلاب ،‌بهسازي (شهر و روستايي) ،‌هوا و محيط كار بود . نيروي انساني مهندسي بهداشت در سال 1344 در سطح كشور جمعاً 564 نفر بودند. از اتفاقهاي مهم اين اداره كل، تصويب قانون مواد خوردني ،‌آشاميدني ،‌آرايشي و بهداشتي در سال 1346 بود كه زمينه اجراي قانونمندي را براي كنترل بهداشتي مراكز تهيه ،‌توزيع و فروش مواد غذايي و اماكن عمومي را با استفاده از ماده 13 فراهم نمود .

در سال 1346 تامين آب آشاميدني و بهسازي محيط روستاها از وزارت بهداري به وزارت آباداني و مسكن انتقال يافت و در همين سال اداره كل مهندسي بهداشت به اداره كل بهداشت محيط  تغيير نام يافت . در سال 1351، وظايف مذكور به عهده وزارت كشاورزي و پس از تشكيل وزارت تعاون به آن وزارتخانه محول گرديد. در سال 1356 ،‌با مصوبه اي وظايف ياد شده مجدد به اداره كل بهداشت محيط اعاده شد كه در سال 1358 مصوبه مذكور مورد تاكيد شوراي انقلاب جمهوري اسلامي ايران قرار گرفت.

اجراي پروژه هاي تامين آب آشاميدني سالم روستاها و عمليات بهسازي محيط با پيروزي انقلاب اسلامي توسعه قابل ملاحظه اي يافت . ولي با توجه به اهميت و گسترش ساير فعاليتهاي بهداشت محيطي و در نتيجه هماهنگ نمودن تشكيلات بهداشت محيط با شبكه هاي بهداشتي و درماني كشور در سال 1369 ،‌مسئوليت تامين آب آشاميدني روستاها به سازمان جهاد سازندگي واگذار گرديد و بدينوسيله زمينه ادغام فعاليتهاي بهداشت محيط در شبكه فراهم گرديد.

در سال 1374 ،‌به منظور تعديل نيروي انساني و كاهش ابعاد تشكيلات در وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي دو اداره كل بهداشت محيط و اداره كل بهداشت حرفه اي ادغام يافتند و با ادامه روند كوچك سازي تشكيلات و واگذاري بعضي از وظايف به بخش خصوصي و تفويض اختيار مسئوليتها به دانشگاههاي علوم پزشكي و خدمات بهداشتي و درماني در آذرماه 1379 اداره كل بهداشت محيط و حرفه اي به دفتر سلامت محيط كار و حرفه اي تغيير نام يافت .

 




از مجموع 1 رأی