مراقبت کودکان

631

مراقبت کودکان

نوشین رستمی

کارشناس کودکان

 

- نظارت بر اجرای برنامه ی مراقبت های ادغام یافته و نا خوشی های اطفال(مانا) و کودک سالم

- جمع بندی آمار مرگ و میر کودکان 59-1 ماهه و برگزاری کمیته بررسی علل مرگ و میر و پیگیری مصوبات

- ترویج تغذیه با شیر مادران

- تشکیل کمیته شیر مصنوعی

32249663

32221444-6

        داخلی 124

 

 
===========================================================================================
مطالب آموزشی 

کوید19 در کودکان

شیوه انتشار بیشتر ویروسهای کرونا مشابه سایر ویروسهای عامل سرماخوردگی است.یعنی از طریق افراد آلوده منتقل می شود. به اینصورت که با سرفه یا عطسه در هوا پخش می شود و از طریق دست دادن، روبوسی، و لمس؛ به دیگران منتقل می شود. هر فردی با شرایط زیر که از 2روز قبل تا 14روز بعد از شروع علائم در فرد بیمار؛ با او در تماس بوده به عنوان فردِ در معرض تماس در نظر گرفته میشود:

تماس چهره به چهره با فرد مبتلا با فاصله کمتر از دو متر و به مدت بیشتر از 15دقیقه در طی 24ساعت

تماس فیزیکی مستقیم با فرد مبتلا بدون استفاده از تجهیزات حفاظت فردی مناسب

اقامت در محل دربسته با فرد مبتلا (مثلاً محل کار مشترک، کلاس درس، محل زندگی یا نقاهتگاه) برای هر مدت زمانی

مسافرت در کنار فرد مبتلا با فاصله کمتر از یک متر با هرگونه وسیله نقلیه
 

علائم کرونا در کودکان چیست ؟

در کوید 19 تمام ارگانهای بدن بخصوص سیستم تنفسی و گوارشی درگیر میشود. پس  باید مراقب علائم زیر در آنها باشیم:

1-تب

2- گلودرد

3-سرفه و تنگی نفس

4- ضعف و بی حالی

5-اسهال

6-حالت تهوع

7- سردرد و بدن درد

8- خستگی

9- از دست دادن حس بویایی و چشایی

مطالعات انجام شده نشان میدهد در 20-30 درصد کودکان مبتلا به کرونا  در روزهای ابتدایی، اسهال تنها علامت بیماری  COVID 19 است  و بیمار  در آن زمان هنوز  علایم ریوی همراه ندارد و گاه  در کمتر از یک هفته بعد ؛ علائم ریوی ظاهر میشود. معمولا  در این مرحله از بیماری، اسهال بدون موکوس و خون است  . اسهال میتواند آبکی و یا چرکی باشد. مدت متوسط اسهال  در بیماری  COVID -19 چهار روز بو ده وتعداد   دفعات  دفع مدفوع از  3تا  30بار متغیر است

چه کودکانی به نوع شدیدتر کوید19 مبتلا می شوند؟

کودکانی که دارای بیماریهای زمینه باشند یا داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی مصرف کنند ممکن است به نوع شدید بیماری مبتلا شوند این عوامل خطر عبارتند از :

1-سوء تغذیه یا چاقی مفرط (BMI  مساوی یا بیشتر از 30)

2- دیابت

3- سرطان

4-بیماری کبدی مزمن(مثل هپاتیت مزمن)

5- نارسایی کلیوی مزمن

6- مشکلات خونی( مثل تالاسمی یا آنمی سیکل سل)

7- بیماری قلبی- عروقی

8- پرفشاری خون

9- بیماری تنفسی مزمن(آسم متوسط تا شدید یا بیماری سیستیک فیبروزیس)

10- اختلالات نورولوژیک(اختلال عملکرد مغز یا سیستم عصبی)

   علایم هشدار در کودک مشکوک یا مبتلا به کرونا چیست؟

در صورت مشاهده علائم زیردر کودک مشکوک یا مبتلا  به کووید 19 ، کودک باید بلافاصله تحت مراقبتهای پزشکی قرار گیرد :
- تنفس تند (تعداد تنفس مساوی یا بیش از  60 تا در دقیقه در سن زیر 2ماه، بیش از  50 تا در دقیقه در سن زیر یک سال، بیشتر از 40تنفس برای سنین  4-1سال، و بیشتر از 30 تنفس برای سن بالای 5سال)
- تنفس سخت (وجود توکشیدگی قفسه سینه، ناله، زنش پره های بینی)
- کبودی زبان و لبها یا دور چشمها
- ناتوانی در خوردن یا آشامیدن
- عدم برقراری ارتباط در هنگام بیداری
- بیقراری بیش از اندازه

- تشنج

-درد گردن

-اسهال و استفراغ شدید

-از دست دادن هوشیاری

-درد شدید شکم
- خشکی مخاط دهان و عدم اشک یا کاهش حجم ادرار
- تب مساوی یا بیشتر از   38/5درجه سانتیگراد یا تب پایدار برای بیش از 5روز

-عود علائم بعد از بهبود نسبی

تاکید می گردد؛ تاخیر  در مراجعه به مراکز  درمانی باافزایش خطر مشکلات تنفسی کودک ، کم آبی و مرگ و میر کودک همراه است  .

در صورت ابتلای کودک به کرونا  چه اقداماتی جهت محافظت سایر افراد انجام شود:

-کودک بیمار  در یک اتاق مجزا به همراه یکی از والدین قرار بگیرد. اتاق بیمار باید دارای تهویه مناسب باشد (در و پنجره های اتاق قابل باز شدن باشد) و پنجره ها جهت گردش هوا به دفعات در طول روز بازشوند.
- درصورتیکه اختصاص یک اتاق مجزا به کودک بیمار امکانپذیر نباشد، بقیه اعضای خانواده باید حداقل یک متر از کودک فاصله داشته باشند. حتماً کودک در رختخواب مخصوص خودش و جدا از والدین خوابانده شود.
- باید جابجایی و حرکت بیمار محدود شود و فضاهای مشترک (آشپزخانه، حمام، توالت و ..). حتی الامکان دارای تهویه مناسب بوده وپنجره ها برای گردش هوا به دفعات در طول روز بازشوند.

-تعداد مراقبین بیمار به حداقل رسانده شود (حتی الامکان یک نفر که دارای وضعیت سلامت مطلوب بوده و دارای ضعف سیستم ایمنی و یا بیماری زمینهای نباشد از کودک مراقبت کند)

 -شستشوی  دستها بعد از هر بار تماس با کودک بیمار

- استفاده از ماسک در کودک مبتلا در زمان بیداری و نیز استفاده از ماسک توسط فردی که مراقبت از کودک را به عهده دارد

لازم به ذکر است  طبق توصیه سازمان بهداشت جهانی ،در کودکان زیر 2 سال اجباری به پوشیدن ماسک نیست اما در صورت امکان میتوان از شیلد صورت استفاده کرد.در این موارد فاکتورهایی نظیر توانایی کودک در استفاده از ماسک و نظارت والدین باید مد نظر قرار گیرد.

نحوه تقویت سیستم ایمنی کودکان در برابر ابتلا به کرونا با انجام توصیه های غذایی

-رعایت تنوع  در برنامه غذایی کودک و استفا ده از گروه های اصلی غذایی شامل: نان و غلات، گوشت  و تخم مرغ ، حبوبات و مغز دانه ها سبزی ها میوه ها و لبنیات پاستوریزه (ماست  و پنیر کم نمک ) برای کودکان زیر یکسال و تداوم استفاده از گروههای اصلی غذایی و جایگزین های آن برای کودکان یک تا پنج سال

-استفاده از 3 وعده اصلی غذایی و  1-2میان وعده غذایی متشکل از گروههای اصلی غذایی

-  استفاده از میان وعده های غذایی مانند پوره سبزی ها(هویج یا سیب زمینی ) یا پوره میوه های رسیدۀ نرم شده(موز  گلابی، انبه طالب، هلو زردآلو ،سیب، آلو ) برای کودکان زیر یک سال و میان وعده های غذایی مناسب مانند انواع میوه ها، سبزی ها شیرپاستوریزه، ماست، نان پنیر کم نمک و خرما برای کودکان یک تا پنج سال

- استفادۀ روزانه از انواع گوشت  و جانشین های آن شامل انواع گوشتها ، انواع حبوبات مانند  عدس و ماش ،تخم مرغ و انواع مغزهای بدون نمک (گردو، بادام ، فندق وپسته)

-استفاده روزانه از ماست  و پنیر پاستوریزه کم نمک برای کودکان زیر یک سال و استفاده از لبنیات پاستوریزه (شیر،ماست،  پنیر کم نمک و  دوغ کم نمک و بدون گاز ) برای کودکان بالای یک سال به   عنوان منابع خوب پروتئین ویتامین های گروه  B، ویتامین  AوD

- استفاده از مکمل های غذایی به منظور تقویت سیستم ایمنی کودکان در برابر ابتلاء به کووید :

               1 -  استفاده از قطره ویتامین  A+Dاز 3-5روزگی تا پایان  24ماهگی

           2-  مصرف قطره آهن از پایان  6ماهگی یاهمزمان با شروع تغذیه تکمیلی تا پایان24ماهگی (لازم به ذکر است در     کودکانیکه وزن تولد کمتر از 2500 گرم دارند یا نارس بوده اند، زمان شروع و مقدار قطره مصرفی متفاوت است)

- تقویت سیستم ایمنی کودکان با خودداری از مصرف :

  1 - خودداری از استفاده از میان وعده های بی ارزش نظیر غلات حجیم شده ، شکلات ،چیپس ، آب میوه های تجاری و        نظایر آنها

 2 - خودداری از دادن انواع نوشیدنی های شیرین (چای شیرین و آب میوه های صنعتی ) به دلیل افزایش خطر اضافه وزن وچاقی ، پوسیدگی دندان و کاهش دریافت مواد مغذی و تضعیف سیستم ایمنی بدن کودک

3 - خودداری از استفاده از گوشت های فراوری شده مثل سوسیس ، کالباس و همبرگر به دلیل داشتن مقادیر بالای نمک و چربی

4 - خودداری از مصرف انواع فست فودها وغذاهای آماده شور و پرچرب

=======================================================================================

پيشگيري از حوادث در کودکان

آسيب هاي کودکان بطور معمول بر اثر کوتاهي والدین در انجام وظيفه و یا بي تجربگي والدين اتفاق مي افتد و عواقب آن يعني تحمل درد و رنج و ناراحتي ناشي از صدمات و جراحات متوجه کودکان و استرس هاي روحي متوجه والدين و اطرافيان مي شود.

در اینجا به عواملی که بیشترین آسيب ها را در کودکان ایجاد می کنند اشاره می کنیم  و راههاي پيشگيري از آنها و همچنین  کمک هاي فوری که با توجه به نوع حادثه باید انجام شود را اموزش میدهیم.

آسيب هاي بدني :

کودکان دوست دارند دنیای اطرافشان را کشف کنند   بنابراین ممکن است کارهای خطرناکی انجام دهند و از طرفی  به تنهایی قادر به حفظ ایمنی و سلامتي خود نیستند و تجربه کافي در برخورد با انواع خطرات و پيشامدهاي گوناگون را ندارند.3عامل مهمی که در ایجاد حوادث و اسیبهای کودکان نقش دارند را به این صورت میشود خلاصه کرد:

  1. رها کردن کودک به حال خود
  2.  عدم ارائه اموزشهای لازم به زبان ساده و با توجه به قدرت درک و فهم کودک  در مورد خطراتی که ممکن است انها را تهدید کند  
  3. بی توجهی به ایمنی محیط منزل یا محل بازی کودکان و برطرف نکردن عوامل خطرساز از محیط زندگی کودک
  4.  

-کودکان را هیچوقت تنها رها نکنيد و از محل کودک خود در هر زمان مطلع باشيد.

-کودکان را با حيوانات خانگي تنها نگذاريد.

-از نگهداري حيوانات در محل زندگي خودداري نمائيد

-اجسام برنده مانند چاقو، قيچي ، تیغ و .... و نیز اجسام سوراخ کننده مانند سوزنِ خياطي،سنجاق ، میخ، سیخ کباب و ... را از دسترس کودکان دور نگه داريد.

-از بازي کردن و راه رفتن بچه هاي نو پا در حالي که ظرف هاي شیشه ایمانند ليوان شيشه اي يا شيشه شير در دست دارند جلوگيري کنيد .

-شماره تلفن فوريت ها را به کودک آموزش دهيد.

کمک هاي فوري :

  1. در صورت خونريزي شديد بايد محل خونريزري را حداقل 10 دقيقه فشار دهيد تا خون بند آيد.
  2. عضو بريده شده را بالاتر از سطح بدن بگيريد (در مواقع شکستگي اين کار را انجام ندهيد. تنها اندام شکسته را ثابت نگه داريد)
  3. زخم را باند پيچي نکنيد.
  4. کودک را فوري به بيمارستان برسانيد.

 

سقوط و شکستگي :

سقوط ممکن است به بروز صدمه هايي غير قابل تحمل مانند شکستگي هاي شديد،ضربه هاي مغزي،خونريزي ها و... منجر شود.

-هرگز کودک خود را در جاهاي بلند مانند ميز،تخت خواب بدون حفاظ ،نيمکت و صندلي رها نکنيد.

-کلاه ايمني را در زمان سه چرخه يا دوچرخه سواري کردن بر سر کودک بگذاريد.

-مطمئن شويد محل بازي کودک ايمن است.

-در ابتدا و انتهاي پله ها محافظ قرار دهيد.

-فرش يا موکتِ روي پله ها را جهت جلوگيري از لغزندگي با بست هاي مخصوص محکم کنيد.

-گهواره کودک را روي ميز يا کابينت نگذاريد و وقتي کودک روي صندلي يا گهواره است کمربند را ببنديد.

-در جاهايي که تنور يا چاه آب است حتمأ در پوش بگذاريد و از محکم بودن آن مطمئن شويد.

-کودکان را از بازي با سرسره هاي بدون حفاظِ مناسب که کناره هاي آن ارتفاع کمتر وشيب تند دارد منع کنيد.

-به ايمني بندها يا زنجير تاب،فضاي کافي اطراف تاب و تکيه گاه آن توجه نمائيد.

-.هنگام گردش، از بالا رفتن بچه ها بر بالاي درختان جلوگيري نمائيد.

کمک هاي فوري :

  1. در صورت شکستگي يا صدمه شديد کودک را تکان ندهيد و اصول ايمني را رعايت کنيد .
  2. در صورتي که کودک وضع خوبي ندارد فورأ اورژانس را خبر کنيد.

سوختگي :

سوختگي در اثر تماس پوست بدن با مايعات داغ،اجسام داغ،مواد شيميايي مثل محلول لوله بازکن و ... اتفاق مي افتد.پوست کودکان خیلی نازکتر از پوست شماست وبرای همین  به مایعات داغ حساستر است

-در زمان اشپزی همیشه از شعله های عقبی اجاق گاز استفاده کنید.

-دستگيره ماهیتابه به سمت پشت اجاق گاز و دور از دسترس کودکان باشد.

- قابلمۀ حاوي مايعات داغ،ظرف سوپ،کتری آبجوش و قوري چاي ، دستگاه بخور داغ و غيره را از دسترس کودکان دور نگه داريد. بهتر است  بجای قوری از فلاسک  برای تهیه چای استفاده کنید.

-در صورت استفاده از کتري برقي آن را در محل امني قرار دهيد.سيم کتري را به حالت آويزان نگذاريد و به محض جوش آمدنِ آن؛  سيم را از کتري و پريز برق خارج کنيد.

-هنگام نوشيدنِ چاي يا مايعات داغ کودک را بغل نکنيد.

-هرگز با سینیِ حاوی نوشیدنی های داغ  از بالای سر کودک عبور نکنید تا روی او نریزد.

-شعله اجاق گاز ، علاء الدين و ... را بلافاصله پس از استفاده خاموش نمائيد.زيرا بر اثر انداختنِ اشياي قابلِ اشتعال،روي شعلۀ آتش موجبات سوختگي و آتش سوزي فراهم مي شود .

-کبریت و فندک را دور از دسترس کودکان نگه دارید.

-اتو و وسایل برقی حالت دهنده مو را حتی در زمان خنک شدن ، دور از دسترس کودکان نگه دارید.

-در اتاقها آژیر دود نصب کنید و آنرا مرتب چک کنید.

-هنگام گردش، کودک را از آتشی که برای پخت و پز و ... استفاده میشود دور نگه دارید بخصوص اگر لباس شمعی یا لباس قابل اشتعال برتن  داشه باشد.

- همیشه کودکان را دور ازمحیط آشپزخانه نگه دارید.در صورت لزوم در ورودی آشپزخانه درب کوچکی تعبیه کنید تا کودکانِ نوپا  امکان ورود به آشپزخانه  را نداشته باشند

کمک هاي فوري :

  1. بدون هدر دادن وقت فوري لباس کودک را پاره و از تن او خارج نمائيد.در صورتي که لباس به تن او چسبيده آن را از بدن جدا نکنيد.
  2. اگر لباسهای کودک آتش گرفته سریع روی زمین بخوابانید و یک پتو روی او بیاندازید یا روی زمین غلت بدهید تا آتش خاموش شود. (معمولا در این مواقع کودک بعلت ترس شدید شروع به دویدن می کند که این مسأله باعث میشود اکسیژن بیشتری به آتش رسیده و شعله ورتر شود)
  3. محل سوختگي را فوراً به مدت حداقل  10 دقيقه زير جریان کند آب سرد گرفته تا دماي پوست کاهش يابد.در محل سوختگی نباید از موادی چون خمیردندان، سیب زمینی، روغن و ... استفاده کرد چون این کارها لایه های سوخته را مستعد عفونت می کند
  4. هرگز از یخ برای سرد کردن ناحیه سوخته استفاده نکنید چون این کار سوختگی ناشی از سرما را هم به ضایعه اضافه می کند.
  5. قبل از تورم محل سوختگي ،اشيايی نظير النگو ،گردنبند و انگشتر را در آوريد.
  6. جهت پيشگيري از عفونت ،تاول ها را نترکانيد.
  7. کودک را به بيمارستان برسانيد.

برق گرفتگي :

برق گرفتگي در اثر بي دقتي افراد در نحوه صحيح استفاده از وسايل برقي و عدم رعايت توصيه هاي ايمني اتفاق مي افتد.

-در پريزهای برقِ بِلا استفاده، در پوش پلاستيکي بگذاريد تا کودک جسم رساناي برق مانند ميخ و سيم ، میل بافتنی و ... را داخل پريز نکند و دچار برق گرفتگي نشود.

-سيم هاي برق را از زير فرش اتاق ها عبور ندهيد زيرا بر اثر گذر زمان سائيده شده و روکش آن از بين مي رود و موجب برق گرفتگي مي شود.

-از چک کردن و کنترل وسايل برقي و پريز ها ؛ در حضور کودکان بپرهيزيد.

کمک هاي فوري :

  1. از دست زدن بدون عايقِ محافظ به سيم آسيب ديده خودداري کنيد.اگر فردي هنوز به جريان برق متصل است او را با وسيله اي عايق نظير پارچه خشک از منبع جدا کنيد.

 

  1. کودک آسيب ديده را فوري به مراکز درماني برسانيد.

مسموميت :

مسموميت عبارت است از به هم خوردن تعادل فيزيکي يا رواني در اثر ورود ميکروب ها يا مواد سمي به بدن از طريق گوارش،تنفس يا پوست؛ و شدت آن به نوع و مقدار ماده سمي،طول مدت زمان ورود و تماس با آن بستگي دارد.

- به کودکان آموزش دهيد که قبل از مصرف هر نوع مواد غذايي و بعد از آن دست هاي خود را با آب و صابون بشويند.

- از خريد تنقلات از فروشندگان دوره گرد خودداري نمائيد.

- به کودکان آموزش دهيد که در پارک ها از آب مخصوص آبياري فضاي سبز (به علت عدم تصفيه ) برای    نوشیدن استفاده نکنند.

- به دليل شباهت زياد بعضي از قرص ها با شکلات، آنها را در جاي امن و دور از دسترس کودکان قرار دهيد.

- هرگز از مواد مخدر جهت درمان سرفه یا اسهال در کودکان استفاده نکنید.

- در صورت استفاده از داروهای ترک اعتیاد، نباید آنرا در بطری آب یا شیشۀ داروهای دیگر نگهداری کنید.

- مواد مخدر و داروهای ترک اعتیادمی بایست دور از دسترس کودکان نگهداری شود.

- براي نگهداري از مواد غذايي و سم ها يا مواد سمي ديگر، از ظرف هاي مشابه استفاده نکنيد.

- مواد شوينده و سفيدکننده را در کابینتهای بالایی و دوراز دسترس کودکان نگه داريد.

کمک هاي فوري :

  1. از مصرف دارو يا سم توسط کودک مطمئن شويد.
  2. کودک را فوري به بيمارستان برسانید.
  3. دارو یا ماده مصرفی را به همراه خود به بیمارستان ببرید.
  4. در صورتیکه کودک ازمواد مخدر یا داروهای ترک اعتیاد استفاده نموده،اطلاعات درستی از نوع مادۀ مصرفی  و مقدار آن،  را به کادر درمان اطلاع دهید تا درمان مناسب برای کودک انجام شود.

حوادث ترافيکي :

هزاران حادثۀ اتوموبيل راني موجب مرگ و مير ،صدمه ديدن و معلول شدن کودکان مي شوند که بخشي از آنها عبارتند از :

آسيب هاي ناشي از تردد وسايل نقليه :

  1. عبور کودکان به تنهايي از خيابان خطرناک است و بايد نحوۀ عبور صحيح از خيابان را به کودکان آموزش دهيم.
  2. مراقب باشيد کودکان در کنار خيابان بازي(بخصوص توپ بازي) نکنند.
  3. هنگام خروج از اتومبيل ، ابتدا بزرگسالان سپس کودکان خارج گرندند ولي هنگام سوار شدن حق تقدم با اطفال است.
  4. از سوار کردن کودکان پشت رانندۀ موتور سيکلت بخصوص در هنگام شب خودداري نمائيد.
  5. از حمل افراد بيش از ظرفيت موتور(بخصوص کودکان) و بدون کلاه ايمني خودداري نمائيد.

 

آسيب هاي داخل وسايل نقليه :

  1. از صندلي مخصوص کودکان و سبد نوزادان در خودرو استفاده نمائيد.
  2. از بغل کردن کودکان در صندلي جلو خودرو(در بغل راننده يا افراد کنار راننده) خوددداري نمائيد.
  3. از ايستادن کودکان در خودرو در حال حرکت جلوگيري نمائيد.
  4. از بيرون آوردن سر يا دست کودک از پنجره حتي در صورت توقف خودرو جلوگيري شود.
  5. هرگز کودک را در پشت شيشه عقب خودرو نخوابانيد.
  6. از سوار کردن کودکان در پشت وانت خودداري نمائيد.

اقدام هاي فوري :

  1. موتور خودرو را خاموش و چراغ هاي خطر را روشن کنيد.
  2. با کمک ديگران و با احتياط به نجات مجروحان اقدام و آنها را از خودرو دور کنيد.
  3. با علامت دادن به ساير رانندگان و نصب علامت يا سنگ چين کردن محل از امکان بروز حادثۀ مجدد جلوگيري کنيد.
  4. به منظور جلوگيري از خطرات احتمالي ،از تجمع افراد در اطراف خودرو و استفاده از کبريت و فندک يا کشيدن سيگار جلوگيري کنيد.
  5. به مأموران مراکز فوريت هاي پزشکي و آتش نشاني اطلاع دهيد.

آسيب هاي آشپزخانه :

وسايل و مواردي که در آشپزخانه نگهداري مي شوند به گونه اي هستند که بيشتر توجه کودکان را به خود جلب نموده و آنها از روي کنجکاوي و تقليد از بزرگتر ها براي دستيابي به غذا و خوراکي بيشتر از هر جايي به آشپزخانه مي روند.

  • وسايل آشپزخانه مانند چاقو و سيخ کباب و لوازم برقي مانند چرخ گوشت،آبميوه گيري و... را از دسترس کودکان دور نگه داريد.
  • وسايل سنگين در آشپزخانه را در طبقه هاي پايين قفسه ها بگذاريد.
  • درب يخچال،ماشين لباسشويي و کابينت ها را محکم نگهداريد.
  • هنگام استفاده از فرگاز محافظ مناسبي در اطراف آن قرار دهيد تا از تماس کودک و سوختن او جلوگيري شود.
  •  در زمان پخت و پز  مراقب ظرف روغن داغ و يا سر ريز شدن آب، شير و مواد غذايي باشيد.

 

مارگزيدگي :

  • در بيابان قبل از نشستن روي تخته سنگ ها يا تنه درختان و قبل از ورود به چادر آنها را بازديد و بررسي کنيد.
  • فاصله اي که مار براي انسان خطر ايجاد مي کند 50 سانتيمتر است بنابراين به محض مشاهده مار از محل فاصله بگيريد.

 

  • در برخورد با مار به طور زيگزاگ يا مارپيچ حرکت کنيد تا جهت يابي مار مختل شود.
  • در هنگام غروب و تاريکي شب از برداشتن چوب هاي انباشته در محل خودداري نمائيد.
  • از زخمي کردن مارهاي بزرگ و خطرناک و رها کردن آنها خودداري کنيد.
  • در مناطق متروکه و نزديک چاه،غار،اشياي زائد و بي مصرف نخوابيد.

کمک هاي فوري:

  1. خونسردي خود را حفظ کنيد .
  2. بيمار را آرام کنيد، به پشت بخوابانيد تا استراحت کند.
  3. محل زخم (گزيدگي) را با آب و صابون بشوييد.
  4. اشيايي از قبيل ساعت،النگو،انگشتر،کفش را درآوريد.
  5. بالاي محل گزش را با باند يا نوار پارچه اي ببنديد در صورت نبودن وسيله مناسب بالاي محل مار گزيدگي را با فشار دست محکم بگيريد.
  6. اگر سم به چشم فرد وارد شده باشد بايد آن را با آب ساده يا شير شست و مجروح را فوري به اورژانس يا بيمارستان برسانيد.
  7. استفاده از سرما درماني يا کمپرس آب سرد در محل مارگزيدگي مطلقأ ممنوع مي باشد.
  8. در صورت کشتن ماري که شخص را گزيده است، براي تشخيص نوع گونه و سم ، لاشۀ مار را به همراه بيمار به بيمارستان ببريد.مارها تا مدتي پس از کشته شدن مي توانند رفلکس گزش داشته باشند.بنابراين درباره مار مرده نيز با احتياط عمل کنيد.

زنبور گزيدگي :

  • به کودکان آموزش دهيد که به هيچ وجه کندوي زنبورها را دستکاري نکنند و باعث تحريک آنها نشوند.
  • در هنگام گردش در طبيعت که حشرات زياد وجود دارد، بهتر است از پيراهن هاي آستين بلند و شلوار بلند- استفاده شود.
  • ازمصرف عطرهاي بسيار خوشبو و قوي و ريختن مواد غذايي شيرين روي زمين که باعث جذب زنبورها مي شود خودداري نمائيد.
  • در صورت مشاهده زنبور در نزديگي خود بهتر است بجاي نابود کردن حشره با وسايلي مانند مگس کش،موقتأ آن منطقه را ترک کنيد.

کمک هاي فوري:

  1. بلافاصله نيش حشره را از محل گزش بيرون آوريد.زيرا اين نيش که به کيسه حاوي سم زنبور متصل است تا مدتي پس از گزش با انقباضات خود به تزريق سم در بدن فرد ادامه مي دهد.
  2. براي جلوگيري از عفونت هاي باکتريايي پوست محل گزش را با آب و صابون بشوييد.
  3. کمپرس آب سرد باعث کاهش درد،تورم،قرمزي محل گزش مي شود.
  4. در صورت بروز حساسيت بايد آسيب ديده را سريع به مرکز درماني برسانيد.